یادداشت اختصاصی مرآت- پرداختن به برخی موضوعات در سینمای ایران جرات می خواهد آن هم وقتی قرار نباشد همه چیزت را «بفروشی» تا گیشه‌ات بفروشد. «لاتاری» از آن فیلم‌ها است که حرف‌های زیادی برای گفتن دارد و تلاش می‌کند تا علاوه بر طرح سوژه‌، ابعاد دیگر آنرا برای مخاطبان خود روشن کند.

موضوعی که «لاتاری» بر روی آن دست گذاشته است سالهاست در محافل غیررسمی مطرح می‌شود اما همانگونه که در این فیلم نیز آمده «بنابر برخی مصالح» تاکنون به طور جدی به آن پرداخته نشده است. تجارت دختران ایرانی در شیخ‌نشین امارات موضوعی است که از ابتدای دهه 80 تاکنون قربانیان فراوانی گرفته و پیامدهای منفی بسیاری برای خانواده‌های ایرانی به دنبال داشته است. لاتاری تلاش کرده است تا ضمن طرح اصل این پدیده، لایه‌های پنهان آنرا نیز برای مخاطبان خود شامل عموم مردم و بویژه مسئولان عالی نظام روشن کند.

یکی از شخصیت‌های محوری این فیلم مردی است که امروزی‌ها او را «موجی» و دوستان سابقش او را «تندرو» می‌نامند. موسی بر اثر تلنگر یک جوان مدرن اما مصمم، همسنگران دیروزش را که امروز یا پشت میزهای قدرت سنگر گرفته‌‌اند و یا سرگرم دنیای خود شده‌اند رها می‌کند و بی‌باک از سرزنشِ سرزنش‌کنندگان، آرمانشهر خود را جستجو می‌کند.

یکی از مضامینی که در لاتاری برجسته شده است ناامیدی گروهی از مردم از مسئولان برای دفاع از هویت ملی و باورهای دینی آنهاست که این موضوع در نهایت زمینه‌ساز بروز رفتاری خارج از چارچوب می‌شود.

نکته تحسین برانگیز دیگر این فیلم اما نمایش غیرت در نسل‌های متفاوت جامعه ایرانی است. لاتاری نشان می‌دهد که از پسِ سالها و با وجود گذارهای مختلف فرهنگی، هنوز هم گرد فراموشی بر غیرت ایرانیان ننشسته است. موضوعی که دست کم در حوزه سینما کمتر به آن پرداخته می‌شود.

تردیدی نیست اینگونه فیلم‌ها که مضامینی ملی و دینی را دنبال می کنند و بغض چندین ساله ایرانیان را بر سر سینمای روشنفکری فریاد می‌زنند با هجمه‌ همان‌ها که به لیبرالیسم در سینما اعتقاد دارند مواجه خواهند شد، همانطور که برخی «لاتاری» را در به اصطلاح نقدهای خود «مروج خشونت» نامیده‌اند. شاید ناراحتی این گروه از منتقدان بیشتر به این دلیل باشد که تصور می‌کنند اگر چنین رویکردی در قبال آسیب‌های اجتماعی در سینمای ایران گسترش یابد، رویکردهای خودباخته و صرفا پذیرنده اینگونه آسیب‌ها تحت‌الشعاع قرار گرفته و در نهایت جهت‌گیری حرکت عمومی جامعه دستخوش تغییرات جدی شود.

به هر تقدیر باید شجاعت عوامل سازنده «لاتاری» در طرح چنین سوژه‌ای را ستود و مهمتر از آن از نحوه مواجهه آنها با آسیب‌های اجتماعی قدردانی کرد. رویکردی که نه تنها به قبح ‌زدایی از ارزش‌ها و باورها منجر نخواهد شد بلکه به حساس شدن بیشتر افکار عمومی نسبت به پیامدهای منفی غفلت‌های بزرگ اجتماعی می‌انجامد.

مسعود تبریزی

انتهای پیام/